Հարսանիքում չի կարելի արժեւորել նվագողներին

Հարցազրույց ԱԺ ՀՀԿ խմբակցության ղեկավար, ՀՀԿ փոխնախագահ Գալուստ Սահակյանի հետ

Համամասնական ընտրակարգի վերաբերյալ համաժողովի ժամանակ բացի ՀՀԿ-ից, մյուս բոլոր կուսակցությունները կողմ էին այդ գաղափարին, անգամ ձեր կոալիցիոն գործընկերներն էին կողմ: Ինչպե՞ս եք վերաբերվում այն հանգամանքին, որ ՀՀԿ-ն, փաստորեն, միայնակ է մնացել քաղաքական դաշտում:

Կարծում եմ անհեթեթ է այս պահին խաղի կանոնները փոխելը: ԸՕ-ն ընդունվել է 2011թ. հոկտեմբերին: Եվ դրանից հետո յուրաքանչյուր քաղաքական ուժ փորձել է մշակել իր ռազմավարությունը` ԸՕ առկայության պայմաններում: Դժվար է միանշանակ ասել` համամասնական ընտրակարգն է ավելի նպաստավոր, թե մեծամասնականը: Աշխարհում էլ չկա նման բանաձեւում, թե նշվածներից որն է ավելի լավ տարբերակ: Յուրաքանչյուր քաղաքական պահ ինքն է առաջադրում խնդիրները: Ավելին, այսօր փորձում են 90-ական թվականների ընտրությունները ներկայացնել ամենաարդարը, որը կատարվեց մեծամասնականով: Բացի այդ, մեծամասնականից համամասնական գնալը, երբ նվազեցվեցին մեծամասնական տեղերի քանակը, հենց ՀՀԿ դերակատարման միջոցով է եղել:

Ինչ վերաբերում է հարցադրմանը, թե բոլոր կուսակցությունները կողմ են համամասնականին, ՀՀԿ-ն` դեմ, ասեմ, որ ՀՀԿ-ն ընդհանրապես չի ցանկանում քննարկել այդ հանգամանքը, քանի որ խաղի կանոններն արդեն հաստատված են: Եվ հետո, այդ «մյուս կուսակցությունների» մեջ այնպիսիք են, որտեղ հազիվ 10-100 հոգի է, ավելին` մեր մեծամասնական ընտրակարգով ընտրված պատգամավորները որ ցանկանան, իրենց ընտրողներով ավելի մեծ թվով կուսակցություն կարող են բացել: Ես ընդամենն ասեմ, որ այս ամենը քաղաքական PR է, որին նաեւ մեր ներկայությամբ աջակցեցինք:

Խոսում եք փոքր կուսակցությունների մասին, բայց նույն խորհրդարանական ընդդիմությունն ու Հայ Ազգային Կոնգրեսն էլ են այդ հարցում շահագրգռված: Մի կողմ թողնենք իրոք փոքր կուսակցությունները, բայց այդ պահանջը դնում են առանցքային խաղացողները, եւ նրանց հետ համակարծիք է կոալիցիոն ԲՀԿ-ն:

Եթե մանավանդ ընդդիմադիր ուժերը պնդում են նման բան, եթե նրանց մասին հանրությանը հարցնեք` ով է այդ կուսակցության լիդերը, կճանաչեն, բայց երկրորդ, երրորդ, չորրորդ դեմքերին 80 տոկոսը չի ճանաչում: Խնդիրը հետեւյալն է` ինչպիսի նախապատրաստություն ունի կուսակցությունը՝ լիդերայի՞ն կուսակցություն է, թե համախումբ: Եվ հետո, կան քաղաքական գործիչներ` Վազգեն Մանուկյան, Պարույր Հայրիկյան եւ այլն, որոնք քաղաքական գործիչներ են` ճանաչված ոչ միայն Հայաստանում, այլեւ միջազգային հանրության մոտ, բայց չունեն կուսակցական այնպիսի թիմ, որը հանրության մեջ հնարավորինս ներկայանալի լինի, եւ հիմա մենք արդյոք համամասնականով պայման ենք ստեղծում, որ քաղաքական գործիչներն օտարվեն: Խորհրդարանը քաղաքականությամբ զբաղվողների, քաղաքական գործիչների վայր է: Բացի այդ, Սահմանադրությունն ասում է, որ յուրաքանչյուր ոք ունի ընտրելու եւ ընտրվելու իրավունք: Եթե համաձայնենք համամասնական ընտրակարգին, պետք է գոնե 1 տեղ մեծամասնական թողնենք, որ յուրաքանչյուր ոք հնարավորություն ունենա ընտրվելու:

Բայց Սահմանադրության մեջ որտեղ է գրած համամասնական ու մեծամասնական հարաբերակցության մասին:

Երբ Սահմանադրությունն ասում է` յուրաքանչյուր ոք իրավունք ունի ընտրվելու, եթե անցնենք համամասնական ընտրակարգի, ու եթե որեւէ անկուսակցական ցանկանա ընտրվել, նրա իրավունքները կխախտվեն, նա պիտի ընկնի, կուսակցություն փնտրի, խնդրի, որ իր անունն էլ ընդգրկեն ցուցակում: Դա աբսուրդ է: Ի դեպ, դա կարելի էր քննարկել, երբ ԸՕ-ն էր քննարկվում ԱԺ-ում: Մոտ մեկ տարի ԸՕ-ն քննարկվել է, եւ թող այդ ուժերը, այդ թվում արտախորհրդարանականները մասնակցեին քննարկումներին: Հիմնական բեռը եղել է կոալիցիոն ուժերի վրա, դրան ինչ-որ չափով մասնակցել է խորհրդարանական ընդդիմությունը: Բայց կոալիցիոն ուժերի նախաձեռնությամբ է եղել հիմնականը:

Նույն ԲՀԿ-ն կողմ է այսօր համամասնականին:

Կարելի է ընդունել նաեւ համամասնականը, բայց մեր նախաձեռնությամբ կա ԸՕ-ն: Արդեն ժամանակավրեպ է այդ հարցի քննարկումը:

Կոալիցիոն ձեր գործընկերը համամիտ չէ ձեր տեսակետի հետ:

Դրանք կարծիքներ են: Բայց ԲՀԿ-ն իր տեսակետը 2011թ. հոկտեմբերին ասել է` կողմ քվեարկելով ԸՕ-ին: Եթե այնտեղ անձինք կան, որ տեսակետ են արտահայտում, ասեմ, որ մեզ մոտ էլ կան մարդիկ, որոնք կարող են ասել, թե ճիշտը համամասնական ընտրակարգն է:

ԲՀԿ-ն ասում է, որ 2007 թ-ից իրենց կուսակցության ծրագրում ամրագրված է այդ փաստը:

Մեկը կարող է կուսակցության ծրագրին ուղղորդում անել, բայց մեծամասնականի թնջուկը լուծել է ՀՀԿ-ն` իր դերակատարումով: Մեծամասնականը շատ է եղել, հիմա մենք հասցրել ենք ճիշտ հանգրվանի, եւ սա պետք է պահպանել այնքան, քանի դեռ քաղաքական համակարգը կամ երկրի վարչական կարգը փոփոխությունների չի ենթարկվել: Տարբեր արգումենտներ կարող են բերել:

ԲՀԿ նախագահը հանձնարարել է` բոլոր ընտրատարածքներում մեծամասնական ընտրակարգով թեկնածուներ առաջադրել: ՀՀԿ-ն ինչպես է վերաբերվում այդ հանգամանքին:

Թող լինի, թող առաջադրվեն: Մենք ոչ թե մտածում ենք` որտեղից մարդիկ ճարենք, որ առաջադրենք բոլոր ընտրատարածքներում, այլ մենք ընտրատարածքի պայմաններին հատուկ հեղինակություն ունեցող եւ պատգամավորներ, եւ համակիրներ, եւ կուսակիցներ ունենք, եւ չենք դրել այն տեղերում: Երբ տեսել ենք` ուրիշներն առաջադրվել են, իսկ մեր թեկնածուներն այնքան ռեյտինգային չեն, նրանց ենք սատարել: Բայց մենք էլ հիմնականում գրեթե բոլոր ընտրատարածքներում առաջադրել ենք թեկնածուների:

Այս անգամ որոշե՞լ եք առաջադրել բոլոր ընտրատարածքներում, ինչպես ԲՀԿ-ն:

Մենք միշտ էլ գրեթե բոլոր տեղերում առաջադրել ենք, դա որոշման խնդիր չի: Ինչը օրենքը թույլ է տալիս, չես որոշում: Մարդիկ կլինեն, կառաջադրվեն, որին կսատարենք, որին` ոչ:

Փետրվարին, երբ մեկնարկի ԱԺ քառօրյան, ՀՅԴ-ն հրատապ ճանաչելով օրակարգ կմտցնի համամասնական ընրակարգին անցնելու դրույթը, Կոնգրեսն էլ այդ օրերին հանրահավաքներ կանի, ակցիաներ ԱԺ մոտ:

Ցանկացած հարսանիքում չի կարելի արժեվորել նվագողներին, այլ պետք է արժեվորել մասնակիցներին: Խորհրդարանում քննարկում եղել է, մենք մեր որոշումը կայացրել ենք: Եթե էլի կբերեն այդ նախագիծը, մենք դեմ կքվեարկենք նախագծին:

Իսկ եթե ԲՀԿ-ն կողմ քվեարկի, ՀՀԿ-ն, ըստ էության, մնա մենա՞կ:

ԲՀԿ հետ դեռ նման քննարկում չի եղել, եթե ԲՀԿ-ն կողմ քվեարկի, իր նախորդ որոշումն իր ձեռքով չեղյալ կհամարի: Այդքան բան: Բայց օրինագիծն էլ չի անցնի: Չեմ կարծում, որ ԲՀԿ-ն կողմնորոշված է կողմ քվեարկելուն: Նման տեսակետ ինձ հայտնի չէ:

ԱՐՄԱՆ ԳԱԼՈՅԱՆ